વેદોમાં પર્યાવરણ ચેતના

Abstract

ભારતીય સંસ્કૃતિમાં પર્યાવરણનું ખૂબ મહત્વ છે. હજારો વર્ષો પહેલા, ભારતીય ઋષિ-મુનિઓએ માનવ જીવનના કલ્યાણ અને સુખ માટે પર્યાવરણ અને પ્રકૃતિના સાનિધ્યનું મહત્વ સમજ્યું હતું. ભારતીય સંસ્કૃતિનો આધાર વૈદિક યુગ રહ્યો છે, અને તેનો પ્રાથમિક સ્ત્રોત વેદો છે. વેદોના અભ્યાસ પરથી જાણવા મળે છે કે વૈદિક સમાજમાં પર્યાવરણના મહત્વ અને તેના રક્ષણ વિશે ઘણી જાગૃતિ હતી. તત્કાલિન સમાજ પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના જોખમો વિશે ખૂબ જ સભાન હતો, વૈદિક કાળમાં ભુમિને દેવતા તરીકે પૂજવાની પ્રેરણા આપવામાં આવતી હતી. જેમ કે.અથર્વવેદમાં સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ છે.